نگاه زنانه به سقوط مرسی / نوال السعداوی

زنانی که پا به پای مردان علیه حکومت “حسنی مبارک” رئیس‌جمهوری سابق مصر، به خیابان آمدند در حقیقت تنها به دنبال آن بودند که مانند گذشته از عرصه‌های قدرت کنار گذاشته نشوند؛ این زنان اکنون معتقدند که حقوق‌شان همواره نادیده گرفته شده است. پس دوباره در کنار مردان قرار گرفته اند. حقوق زنان باید با اعطای سمت‌هاي سیاسی بانفوذ به آنان بازگردانده شود و تنها به این دلیل “اتحادیه زنان مصری” را راه‌اندازی کرده‌ ام.

در سن ۸۰ سالگی به التحریر رفتم چراکه احساس کردم دوباره متولد شدم. هشتاد سال دارم اما من دوباره متولد شدم. ما به یک قانون اساسی نیاز داریم که همگی در برابر آن مساوی باشیم؛ هیچ جدایی بین زن و مرد و هیچ فرقی میان مسیحی و مسلمان نباشد. ما مصری هستیم و می‌بایست برابری و مساوات بین ما وجود داشته باشد، ما برای آزادی، شرافت، برابری و عدالت از خانه‌های خود خارج شده‌ايم و به میدان التحریر رفتیم. گام‌های که دولت پس از سقوط حسنی مبارک (رئیس جمهوری سابق مصر) برداشت، کافی نبود و اعتراض ها تا تشکیل دولتی دموکرات در مصر باید ادامه پیدا کند.

میلیون‌ها مصری، از زن و مرد از خانه‌ها بیرون آمدند؛ التحریر زندگی و خانه ما شد، ما روی آسفالت میدان نشستیم و ده‌ها هزار زن و مرد این میدان، یعنی قلب تغییرات خاورمیانه را در اختیار خود گرفتند. ما هرگز مکانی را که از آن ماست، ترک نخواهیم کرد؛ حتی اگر پلیس و لباس شخصی‌ها دوباره به ما حمله کنند و حتی اگر در این میدان مانند دوم ماه فوریه با اسب و شتر به ما حمله شود.

اخوان که در ابتدای تجمع‌های انقلابی، نه در این اعتراض‌ها حضور داشت و نه موافق آن تحرکات بود، تلاش کرد تا از نبود احزاب قوی و شخصیت‌های تاثیرگذار بهترین بهره را ببرد و پیروز هم شد.
اما نباید این نکته را فراموش کرد که نسل‌های جوان‌تر اخوان‌المسلمین کسانی که همه را از آن‌ها ترسانده‌اند، تفکراتي سکولار دارند. آنان به خاطر تحصیلات عالیه‌شان، آگاهی‌شان، به اندازه رهبران‌شان، مذهبی یا محافظه‌کار نیستند. من آنان را در میدان التحریر دیدم، به سمتم آمدند و گفتند که ما کتاب‌های شما را خوانده‌ایم و با برخی نظرات شما موافقیم و با برخی نه، اما شما را دوست می‌داریم و به شما احترام می‌گذاریم.

تمام عمرم را برای بازیابی جایگاه زنان عرب و به ویژه زنان مصر گذارندم اما در حقیقت میزان مشارکت زنان در تحولات اخیر چه میزان بوده است و روند کنونی تا چه اندازه به نفع زنان مصری پیش می‌رود؟ آیا خیزش‌ها در جهان عرب، زنان را به پیش می‌برد یا به عقب بازمی گرداند.
در حال حاضر، زنان نیمی از جامعه هستند و نمی‌توان نقش آنان را در هر انقلابی نادیده گرفت؛ از همین رو نمی‌توان یک قشر یا گرایش را وارث انقلاب دانست چراکه انقلاب تنها ویژه مردان نیست.

این رژیم پس از آخرین انقلاب مصر بسیاری از حقوق زنان را از آنان گرفت اما امروز ما بسیار مراقبیم و اجازه نخواهیم داد که این اتفاق تکرار شود و ساکت نخواهیم ماند. این‌‌‌ همان چیزی است که می‌خواهم به زنان دیگر خاورمیانه هم بگویم؛ باید به خطراتی که حقوق‌شان را تهدید می‌کند آگاه باشند و هرگز تسلیم نشوند و به همین دلیل در تلاش هستیم تا برای داشتن اهرم‌های سیاسی قدرتمند زنان را گردهم آوریم.

زنان عرب باید بدانند که از ۲۵ ژانویه تا کنون زنان مصری نقش مهمی در انقلاب‌ها ایفا کرده‌اند. این انقلاب به طور مداوم انواع ستم‌های وارد شده به زنان، فقرا، دختران و پسران را ریشه کن می‌کند؛ ستم‌هایی در اشکال اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، جنسی، اخلاقی و حقوقی. زنان عرب باید تلاش کنند تا پرده‌ای که در ذهن مردان مترقی به وجود آمده را از بين ببرند.

آنان در کنار یکدیگر بايد به مبارزه و انقلاب‌شان ادامه دهند تا قدرت سیاسی، اجتماعی و فکری که قادر به تحقق اهداف انقلاب‌مان باشد به وجود آيد. امروز هم در داخل مصر و هم از سوی نیروهایی خارجی، تلاش می‌شود که انرژی آزاد شده و انقلابی مردم با درگیری‌های جانبی و جنگ‌های گروهي بی‌اثر شود اما اکنون همگان باید بدانند که راس هرم استبداد و فساد در مصر سقوط کرد و اكنون باید پیکره این نظام فساد را هدف قرار داد.

مبارزات تا رسیدن به تمامی اهداف باید ادامه پیدا کند چراکه اکنون درهای جدیدی به سوی مصری‌ها گشوده شده است و بسیاری از من می‌خواهند که به هم‌وطنانم الفبای دموکراسی را بیاموزم؛ همان الفبايي که مقام‌های عالی‌رتبه مصر با آن مخالف هستند و از آن می‌ترسند؛ پس این درس آینده‌ای ماست.

———————-

* “نوال السعداوی” منتقد، نویسنده، مدافع حقوق‌بشر و به طور ویژه مدافع حقوق زنان مصر در ۲۷ اکتبر ۱۹۳۰ در یکی از روستاهای اطراف قاهره به دنیا آمد و در ۲۴ سالگی از دانشکده پزشکی دانشگاه قاهره فارغ‌التحصیل شد. او در سال ۱۹۵۵ به عنوان پزشک مشغول به کار شد، اما چند سال بعد به دلیل دیدگاه‌ها و کتاب‌هایی که منتشر کرد، به دستور وزیر بهداشت وقت از کار برکنار شد.

او همسر “شریف حتاته” پزشک و داستان‌نویس مارکسیست است که در زمان “جمال عبدالناصر” رئيس‌جمهوري اسبق مصر، در زندان بود. نوال در سال ۱۹۸۱ و به دنبال تاسيس اتحاديه زنان مصر و به دلیل مخالفت با پیمان کمپ‌دیوید به زندان افتاد اما در داخل زندان نیز به فعالیت‌های خود ادامه داد.

او در سال ۱۹۸۳ پس از آزادی از زندان، خاطرات دوران زندانش را در كتابي تحت عنوان “یاد زنان زندانی” منتشر كرد.

ایران امروز